ข้อควรระวังสำหรับการตั้งสมมติฐานในการคำนวณผลประโยชน์พนักงาน

การคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานบัญชี TAS19 เป็นหนึ่งในกระบวนการสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการบริหารภาระผูกพันระยะยาวของบริษัท ทั้งในแง่ของต้นทุน สวัสดิการ และความมั่นคงของพนักงาน แต่หลายครั้งที่บริษัทกลับพบกับปัญหาหรือผลกระทบที่คาดไม่ถึง เพราะตั้งสมมติฐานไม่รอบคอบ เช่น การประเมินต่ำไปจนเกิดการกันงบประมาณไม่พอ หรือประเมินสูงเกินจนสำรองหนี้สินมากเกินจริง สิ่งเหล่านี้ คือ ความผิดพลาดที่อาจทำให้การคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐาน TAS19 คลาดเคลื่อน และส่งผลกระทบต่อภาพรวมทางการเงินอย่างชัดเจน

การตั้งสมมติฐานโดยใช้มุมมองระยะสั้น

ข้อผิดพลาดหนึ่งที่พบบ่อย คือ การตั้งสมมติฐานโดยมองแค่ภาพระยะสั้น เช่น มีการประกาศนโยบายปีหน้าว่าจะปรับขึ้นเงินเดือน 10% เพราะบริษัทมีผลประกอบการที่ดีมากในปีนี้ หากนำข้อมูลนี้ไปใช้ตั้งสมมติฐานอัตราการขึ้นเงินเดือนระยะยาว จะทำให้ผลลัพธ์คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงอย่างมาก เพราะสถานการณ์ที่ดีในปีเดียวไม่ได้เป็นการบอกว่าพนักงานจะได้รับการขึ้นเงินเดือน 10% จนพนักงานแต่ละคนเกษียณ การตั้งสมมติฐานแบบนี้จึงไม่เหมาะสม เนื่องจากอาจนำไปสู่การคำนวณผลประโยชน์พนักงานที่สูงเกินความจำเป็นและบริษัทอาจจะต้องรับค่าใช้จ่ายจากภาระผูกพันนั้นในปัจจุบันเพิ่มมากขึ้น

ข้อมูลสถิติในอดีต ไม่ได้เป็นตัวกำหนดอนาคต

อีกหนึ่งข้อควรระวัง คือ การใช้ข้อมูลสถิติย้อนหลังเพียง 2-3 ปีมาตั้งกำหนดสมมติฐานในระยะยาวทั้งหมด โดยไม่พิจารณาเพิ่มเติม ตัวอย่างเช่น บริษัทแห่งหนึ่งไม่มีการปรับเงินเดือนเลยในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา เพราะได้รับผลกระทบจากโควิด-19 แล้วนำข้อมูลนี้ไปตั้งสมมติฐานว่าอัตราการขึ้นเงินเดือนในอนาคตคือ 0% จนถึงพนักงานครบอายุเกษียณหรือจ่ายเงินชดเชย ทำให้การคำนวณผลประโยชน์พนักงานสะท้อนภาพที่ผิดพลาด มองว่าพนักงานจะไม่ขึ้นเงินเดือนเลยจนเกษียณ อาจจะเพราะไม่ได้คำนึงถึงการฟื้นตัวของเศรษฐกิจ หรือแนวโน้มการบริหารบุคลากรในอนาคต การใช้ข้อมูลสถิติเพียง 2-3 ปี เป็นตัวกำหนดอนาคต สามารถสร้างความเสี่ยงได้

ระดับความน่าเชื่อถือของข้อมูลในทางสถิติ

ความน่าเชื่อถือของข้อมูลสถิติที่ใช้อ้างอิงในการตั้งสมมติฐาน ก็เป็นอีกจุดที่ควรระวังไว้ ตัวอย่างเช่น บริษัทมีจำนวนคนน้อยและยังไม่มีข้อมูลทางสถิติที่เพียงพอ แต่กลับนำสถิติมาใช้ตั้งสมมติฐานทั้งหมด เช่น อัตราการลาออกที่อาจจะสูงเนื่องจากจำนวนคนที่น้อย ออก 1 คน จาก 2 คน หรือ พนักงานมีอัตราการหมุนเวียนพนักงานที่ 50% สิ่งนี้คือจุดที่ไม่ควรมองข้าม เพราะการคำนวณผลประโยชน์พนักงานที่อ้างอิงจากข้อมูลที่ขาดความน่าเชื่อถือ จะสะท้อนผลลัพธ์ที่ผิดพลาดและไม่เหมาะสมได้

สถิติที่ได้ = สมมติฐาน

การใช้ข้อมูลทางสถิติในการตั้งสมมติฐานทั้งหมดทำให้ผลการคำนวณตามมาตรฐาน TAS19 คลาดเคลื่อนอย่างรุนแรง เช่น บริษัทหนึ่งมีพนักงาน 500 คน แต่ในช่วงอายุ 50–59 ปี มีพนักงาน10 คน ในปีนั้นพนักงานกลุ่มนี้ลาออกไป 8 คน จึงคำนวณว่าอัตราการลาออกในกลุ่มอายุนี้คือ 80% และนำตัวเลขนี้ไปใช้ในการคำนวณผลประโยชน์พนักงานทั้งระบบ จะทำให้ภาระหนี้สินของบริษัทลดลงอย่างมาก เป็นการตั้งสมมติฐานว่า พนักงาน 500 คน เมื่อมีอายุ 50-59 ปี ในแต่ละปีจะลาออก 80% ซึ่งอาจจะทำให้เกิดผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญได้

บทส่งท้าย

การตั้งสมมติฐานผิดพลาดไม่ใช่แค่เรื่องของตัวเลขที่คลาดเคลื่อน แต่ยังนำไปสู่ผลกระทบทั้งด้านงบประมาณ ภาระผูกพัน และความน่าเชื่อถือของงบการเงิน ความถูกต้องตามมาตรฐาน TAS19 หากบริษัทประเมินภาระหนี้สินต่ำเกินจริง อาจไม่สามารถจ่ายผลประโยชน์ให้พนักงานได้ครบตามสิทธิ หรือหากสูงเกินจริง บริษัทก็อาจกันงบมากเกินจำเป็นจนเสียโอกาสทางธุรกิจ การคำนวณผลประโยชน์พนักงานจึงต้องทำอย่างมีแบบแผน มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับมาตรฐานและการคำนวณ ใช้ข้อมูลที่น่าเชื่อถือ และควรรู้ว่าทุกขั้นตอนมีผลต่อการตัดสินใจในภาพรวมของบริษัท

ดังนั้น หากบริษัทกำลังมองหาผู้เชี่ยวชาญที่รับคำนวณผลประโยชน์พนักงาน ทางบริษัท ABS พร้อมเป็นตัวเลือก โดย ABS นั้นมีทีมคณิตศาสตร์ประกันภัยที่ได้รับการรับรองคุณวุฒิระดับเฟลโล่ เราครอบคลุมทุกความต้องการด้านบัญชีผลประโยชน์พนักงานตาม TAS19 พร้อมคำปรึกษาที่เข้าใจง่ายและตรงจุด มีประสบการณ์จริงกว่า 25 ปี และฐานลูกค้าที่แข็งแกร่งกว่า 2,000 บริษัททั้งในประเทศและต่างประเทศ 

---

เขียนและเรียบเรียงโดย อาจารย์ทอมมี่ (พิเชฐ เจียรมณีทวีสิน)

FSA, FIA, FRM, FSAT, MBA, MScFE (Hons), B.Eng (Hons)

อดีตนายกสมาคมนักคณิตศาสตร์ประกันภัยแห่งประเทศไทย และอาจารย์บรรยายด้านการคำนวณผลประโยชน์พนักงานด้วยหลักคณิตศาสตร์ประกันภัย ตามมาตรฐานบัญชี ฉบับที่ 19 TAS19 IAS19

ขอสงวนสิทธิ์ของเนื้อหาในบทความ ไม่ให้นำไปใช้แสวงหาผลประโยชน์ใด ๆ ในเชิงพาณิชย์ นอกจากจะได้รับอนุญาตจากทางบริษัท ABS เท่านั้น