เปรียบเทียบมาตรฐาน TFRS for NPAEs และ TAS 19

หลายกิจการโดยเฉพาะขนาดกลางและเล็กอาจยังใช้มาตรฐานบัญชี TFRS for NPAEs อยู่ ซึ่งตอบโจทย์เรื่องความเรียบง่าย และเหมาะกับธุรกิจที่ยังไม่ได้มีพันธะกับนักลงทุนสาธารณะ แต่หากวันหนึ่งจะต้องก้าวเข้าสู่การเป็นกิจการที่มีส่วนได้เสียสาธารณะ การเปลี่ยนไปใช้ TFRS for PAEs จะเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการคำนวณผลประโยชน์พนักงานใน TFRS for PAEs ก็คือ TAS 19

ประเด็นสำคัญคือ แม้ทั้ง TFRS for NPAEs และ TAS 19 จะมีเป้าหมายในเรื่องของการจัดทำบัญชีให้สะท้อนภาพรวมของกิจการที่ถูกต้อง แต่รายละเอียดโดยเฉพาะในเรื่องของการคำนวณผลประโยชน์พนักงานนั้น มีความแตกต่างกันอย่างมาก โดยในทีนี้จะยกตัวอย่างที่สำคัญ ๆ มา 6 ข้อ ดังนี้

1. โครงสร้างมาตรฐาน

TFRS for NPAEs เป็นเหมือนเวอร์ชั่นย่อของมาตรฐานสากล เหมาะกับกิจการที่ไม่ได้อยู่ในตลาดทุน โดยไม่มีการแยกประเด็นผลประโยชน์พนักงานไว้เป็นหมวดเฉพาะ กล่าวถึงแค่ในภาพรวมว่าเป็นหนี้สินในอนาคตที่ต้องใช้การประมาณการ

ในขณะที่ TAS 19 เป็นมาตรฐานฉบับเต็มที่พูดถึงแต่เรื่องการคำนวณผลประโยชน์พนักงานอย่างละเอียด ตั้งแต่ประเภทของผลประโยชน์ วิธีการวัดมูลค่า ไปจนถึงการบันทึกในงบการเงิน ซึ่งเหมาะกับกิจการที่ต้องการความโปร่งใสสูงและมีความซับซ้อนทางการเงินมากขึ้น

2. แนวทางการคำนวณ

ใน TFRS for NPAEs การคำนวณผลประโยชน์พนักงานมักใช้วิธีการย้อนหลัง เช่น เมื่อครบปีค่อยมานั่งประเมินว่าเกิดหนี้สินขึ้นเท่าไร

ตรงข้ามกับ TAS 19 ที่ใช้แนวคิดการประเมินล่วงหน้า ต้องตั้งสมมติฐานว่าพนักงานจะลาออกเมื่อไร จะเกษียณตอนอายุเท่าไหร่ เงินเดือนจะขึ้นปีละกี่เปอร์เซ็นต์ หรืออัตรามรณะของพนักงานเท่าไร ทุกอย่างล้วนต้องคำนวณด้วยหลักคณิตศาสตร์ประกันภัยอย่างมีแบบแผน

3. การบันทึกในงบการเงิน

TFRS for NPAEs ไม่ได้กำหนดให้แยกรายการค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับผลประโยชน์พนักงาน จะรับรู้เป็นก้อนเดียวไปเลยในงบกำไรขาดทุน

TAS 19 กำหนดชัดเจนว่าต้องแยกเป็น ต้นทุนบริการ (Service Cost) และดอกเบี้ยสุทธิ (Net Interest Cost) ซึ่งช่วยให้เห็นภาพการเคลื่อนไหวของภาระผูกพันและการใช้งบประมาณได้ชัดเจนมากขึ้น

4. ความยืดหยุ่นในการประมาณการ

TFRS for NPAEs อนุญาตให้ใช้วิธีประมาณการแบบใดก็ได้ ขอแค่สมเหตุสมผลและผู้สอบบัญชีเห็นชอบก็เพียงพอ

TAS 19 ไม่เปิดกว้างขนาดนั้น ทุกขั้นตอนของการคำนวณผลประโยชน์พนักงานต้องอยู่ภายใต้หลักการที่กำหนดไว้อย่างชัดเจน โดยมาตรฐานได้กำหนดให้ต้องคำนวณโดยวิธีคิดลดแต่ละหน่วยที่ประมาณการไว้ (Projected Credit Method หรือ PUC)

5. การวัดมูลค่าใหม่

เนื่องจากเป็นการคำนวณย้อนหลัง ดังนั้นใน TFRS for NPAEs ไม่มีหลักการเรื่อง Remeasurement แต่ TAS 19 ที่ต้องประมาณการล่วงหน้า แน่นอนว่าสมมติฐานที่ตั้งไว้ และสิ่งที่เกิดขึ้นจริงย่อมแตกต่างกัน เช่น พนักงานลาออกน้อยกว่าที่คาดการณ์ไว้ หรือเงินเดือนขึ้นมากกว่าที่ประมาณไว้ตอนแรก ดังนั้นจึงต้องมีการคำนวณส่วนต่างที่เกิดขึ้น หรือที่เรียกว่า Remeasurement โดยส่วนต่างเหล่านี้ จะถูกบันทึกไว้ในงบกำไร หรืองบกำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จอื่น (OCI) แล้วแต่ประเภทของผลประโยชน์

6. การใช้ผู้เชี่ยวชาญ

แม้ว่า TFRS for NPAEs จะสามารถประเมินภายในองค์กรได้โดยไม่ต้องพึ่งผู้เชี่ยวชาญ แต่ใน TAS 19 จะสนับสนุนให้ต้องคำนวณผลประโยชน์พนักงานโดยผู้เชี่ยวชาญด้านคณิตศาสตร์ประกันภัย เพื่อความแม่นยำและเชื่อถือได้ของข้อมูล โดยเฉพาะเมื่อกิจการต้องยื่นงบให้กับหน่วยงานรัฐหรือนักลงทุน

สรุป

ถ้าบริษัทยังไม่ได้เตรียมตัวจะเข้าตลาดทุนในเร็ว ๆ นี้ TFRS for NPAEs ก็ยังเป็นทางเลือกที่ดีและคุ้มค่าต่อทรัพยากรที่มี แต่ถ้าคุณวางแผนจะเติบโต หรือมีแนวโน้มต้องการความน่าเชื่อถือสูงขึ้น การเริ่มทำความเข้าใจและค่อย ๆ ปรับกระบวนการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตาม TAS 19 จะช่วยปูทางให้ธุรกิจเดินหน้าสู่มาตรฐานระดับสากลได้อย่างมั่นคง

หากองค์กรของคุณต้องการการคำนวณผลประโยชน์พนักงานอย่างมีประสิทธิภาพและแม่นยำ บริษัท ABS คือคำตอบ ด้วยทีมงานคณิตศาสตร์ประกันภัยที่มีคุณวุฒิระดับนานาชาติจากอเมริกา อังกฤษ และไทย บริการครบวงจร พร้อมให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิด มั่นใจได้ด้วยประสบการณ์กว่า 25 ปีและลูกค้ากว่า 2,000 บริษัททั้งในประเทศและต่างประเทศ

เขียนและเรียบเรียงโดย อาจารย์ทอมมี่ (พิเชฐ เจียรมณีทวีสิน)

FSA, FIA, FRM, FSAT, MBA, MScFE (Hons), B.Eng (Hons)

อดีตนายกสมาคมนักคณิตศาสตร์ประกันภัยแห่งประเทศไทย และอาจารย์บรรยายด้านการคำนวณผลประโยชน์พนักงานด้วยหลักคณิตศาสตร์ประกันภัย ตามมาตรฐานบัญชี ฉบับที่ 19